Zehirli Türlerinin Tüketilmesi Sonucu Karşılaşılan: Mantar Zehirlenmesi

Mantarlar hem doğada kendiliğinden üreyebilen ve çoğalabilen hem de kültür ortamında yetiştirilebilmektedir. Kültür ortamında üretilen mantarlar insan sağlığı için devlet tarafından kontrollü bir şekilde üretilmektedir. Doğal ortamda üreyen mantarların tüketilmesi sonucunda veya kültür mantarlarının sağlıksız koşullarda tüketilmesi sonucunda mantar zehirlenmesi meydana gelebilmektedir.

Dünya üzerinde yaklaşık 5 bin adet mantar türü bulunmaktadır. Bu mantar türlerinden yaklaşık 100 tanesi insanların zehirlenmesine ve hastalanmasına neden olmaktadır. Mantar zehirlenmesi sonucunda ortaya çıkan sağlık sorunlarının klinik seyri mantarın türüne, pişirilme süresine ve şekline, yetiştiği bölgeye, yüksekliğe ve hastaların genel sağlık durumuna göre değişiklik göstermektedir.

Mantar zehirlenmesi şikâyeti ile hastanelere yapılan başvurular üzerinde yapılan araştırmalarda genellikle sonbahar aylarında tüketilen mantarların ve iyi pişirilmeyen mantarların zehirlenmeye neden olduğu ortaya çıkmaktadır. Ayrıca mantar tüketirken alkol tüketimi de mantar zehirlenmesini tetikleyen unsurlardandır.

Mantar zehirlenmesi sonucunda ortaya çıkan semptomlar genellikle mantarı tükettikten sonra takiben 6 saat içerisinde ortaya çıkmaktadır. Ancak bazı kişilerde nadiren de olsa 2 hafta içerisinde ve hatta 1 ay sonra bile semptomlar ortaya çıkabilmektedir.

Mantar Zehirlenmesinin Nedenleri Nelerdir ?

Mantar zehirlenmesi sağlıksız koşullarda üretilen kültür mantarlarının ya da doğal ortamda büyüyen zehirli mantarların tüketilmesi sonucunda ortaya çıkmaktadır. Mantarların toksik etkisinin olup olmadığı mantarın türüne, yetiştiği konuma ve hatta mevsimine bile bağlı olarak değişebilmektedir. Bazı kişilerin uyuşturucu amaçlı kullandığı mantarlar da yanlış kullanımı sonucunda zehirlenmeye yol açmaktadır. Bu nedenle Tarım ve Ormancılık Bakanlığı tarafından kontrollü olarak üretilen ve bandrol taşıyan mantarların tüketilmesi gerekmektedir.

Mantar Zehirlenmesinin Belirtileri Nelerdir ?

 Mantar zehirlenmesi sonucunda ortaya çıkan belirtiler yaklaşık 2 saat içerisinde ortaya çıkmaktadır. Mantar zehirlenmesi sonucunda meydana gelen belirtiler şu şekilde sıralanabilir;

• Kalp çarpıntısı
• Baş ağrısı
• Ağızda kuruluk
• Solunum güçlüğü
• Baygınlık
• Ateş
• Karın ağrısı
• Mide bulantısı
• Kusma
• İshal
• Uyuşma
• Deride renk değişimleri
• Kulak çınlaması
• Bulanık görme
• Konuşma problemleri
• Halüsinasyon görme
• İdrar üretiminde azalma
• Terleme gibi belirtiler mantar zehirlenmesi sonucunda yaygın bir şekilde meydana gelmektedir.

Mantar Zehirlenmesinin Tedavisi Nasıldır ?

Mantar zehirlenmesinin tedavi edilebilmesi için öncelikle kesin tanının konulması gerekmektedir. Gün içerisinde mantar tüketen bir kişide yukarıdaki belirtilerin birkaçı aynı anda görülüyorsa ve yapılan incelemelerde mantar zehirlenmesine dair bulgular ortaya çıkıyorsa derhal tedaviye başlanması gerekmektedir. Mantar zehirlenmesi tedavi işlemine başlanırken öncelikle hastaların yaşam bulgularının stabilize olması gerekmektedir. Bunun için de doktorların hastaların tansiyon değerlerini, solunum değerlerini, nabzını ve ateşini dengelemeleri gerekmektedir.

Ayrıca mevcut diğer semptomlar için de semptomatik tedaviler uygulanmalıdır. Bu semptomatik tedavilerde mide bulantısı için antiemetik, vücuttaki ağrılar için analjezik, sıvı takviyesi, oksijen takviyesi gibi destekleyici tedavilerin uygulanması gerekmektedir.

Yenilen mantarın türüne göre mantarın etkilerini giderecek panzehir ilaçların tüketilmesi yöntemlerine de gidilebilmektedir. Ancak çoğu hastada bu panzehir ilaçlara ihtiyaç duyulmamaktadır çünkü destekleyici tedavi olarak adlandırılan semptomatik tedaviler çoğu zaman yeterli olmaktadır. Mantar zehirlenmesi problemi yaşayan kişilere aktif kömür tedavisi uygulanarak mantarın toksik etkilerinin gastrointestinal sistem tarafından emilmesi önlenebilmektedir.

Mantar zehirlenmesi şikâyeti nedeni ile acil serviste tedavi alan kişilerin genel sağlık durumlarına göre ve tüketilen mantarın türüne göre hastalar aynı gün taburcu olabildiği gibi bir süre için de olsa yoğun bakım servisinde tedaviye devam edilmesi de gerekebilmektedir.

Mantar tükettiği gün zehirlenme belirtileri taşıyan kişilerin mutlaka uzman bir hekimden tedavi almaları gerekmektedir. Çünkü mantar zehirlenmeleri yalnızca hastane ortamında tedavi edilebilmektedir.