Tarihi Surlar Gün Yüzüne Çıkıyor

3500 Yıllık tarihi geçmişe sahip Bodrum’da, 2400 yıl önce Karya Satrabı Mausolos tarafından inşa edilen Halikarnassos Surlarının kurtarma kazısı, temizlik ve çevre düzenlemesi, Bodrum Belediyesi ve AKADEMİA Vakfı ortak çalışması ile Bodrum Sualtı ve Arkeoloji Müzesi denetimde yürütülüyor.

Kasım ayında başlayan çalışmalar hakkında kamuoyunu bilgilendirmek üzere Eskiçeşme Mahallesi’nde  çalışmaların başladığı alanda Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras, Eskiçeşme Mahallesi Muhtarı Gözde Sinop, Muğla Sıtkı Koçma Üniversitesi Arkeoloji Bölüm Başkanı Prof. Dr. Adnan Diler, AKADEMİA Vakfı Başkanı Özay Kartal ve Bodrum Belediye Başkan Yardımcısı Turgay Kaya’nın katılımıyla basın açıklaması düzenlendi.

Sadece Sur Değil, Önemli Bir Anıt Eser Olarak Kabul Ediliyor…

Halikarnassos Surlarında başlayan çalışmaların Bodrum tarihi ve turizmi açısından önemine dikkat çeken Bodrum Belediye Başkanı Ahmet Aras, çalışmalar hakkında şunları söyledi;

“2400 yıl önce Karya Satrabı Mausolos tarafından inşa edilen Halikarnassos surlarının, kurtarma kazısı, temizlik ve çevre düzenlemesi çalışmalarını AKADEMİA Vakfı ile ortak bir şekilde yürütüyoruz. Bu çalışmalarımız, Bodrum Müzesi gözetiminde ve denetiminde yapılmaktadır. Karya’nın başkentini, Mylasa’dan Halikarnassos’a taşıyan Satrap Mausolos tarafından inşa edilen surlar, M.Ö. 377-362 yılları arasında yapılmıştır. Halikarnasos surları, duvarları, kuleleri, Mylasa, Pedesa ve Myndos kapıları ile sadece bir sur değil; önemli bir anıt eser olarak kabul edilmektedir. 7 km uzunluğundaki surların, 5 km.’ye yakın bir kısmı yer yer ağır tahribatlara uğramış olmasına rağmen, günümüze kadar ulaşabilmiş durumdadır. Bu önemli anıt eserin kurtarma kazısının yapılması, üzerindeki bitki, çöp ve molozlardan arındırılıp korunur ve görünür hale getirilmesi için bir proje geliştirdik.”

“BİR HAZİNENİN ÜSTÜNDE OTURDUĞUMUZU SÖYLEMEK YANLIŞ OLMAZ”

Proje kapsamında, Muğla Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu 18 Kasım 2020 gün ve 10135 no’lu kararı ile ilk etap Halikarnassos Batı Sur Duvarları Kurtarma Kazısı ve Temizlik Çalışmaları yapılması konusunda izin alındığını belirten Başkan Aras, sur duvarlarının üzerinde bulunduğu özel arazi sahiplerine de verdikleri desteklerden dolayı teşekkür ettiği konuşmasında sözlerini şöyle sürdürdü;

“Sur duvarlarının üzerinde bulunduğu özel mülklerin sahiplerinin de izni ve muvafakatleri ile 10 Kasım 2020 tarihinden itibaren çalışmalarımız devam etmektedir. Halikarnassos Batı Sur Duvarları Kurtarma Kazısı ve Temizlik Çalışmaları, Bodrum adına çok heyecan duyduğumuz ve hayati önemde kabul ettiğimiz bir projedir. Antik surlar ve çevresinin ortaya çıkarılması, Bodrum turizmine önemli bir ivme kazandıracaktır. Küresel salgının da etkisiyle çok ciddi bir ekonomik krizin içinde olmamıza rağmen, yarınlar için çalışmaya ve projeler üretmeye devam ediyoruz. Bir Hazinenin Üstünde Oturduğumuzu Söylemek Yanlış Olmaz. Bu bizim ortak mirasımızdır. Bir yandan kentimizin tarihsel mirasını ortaya çıkarmak için projeler geliştirmeye devam ederken, bir yandan da doğal mirasımızın korunması için mücadeleyi elden bırakmıyoruz. Nasıl Cevat Şakir, bu cennet kasabamızın her yerine bitkiler ekerken; bunu bir borç olarak gördüyse, bizler de Bodrum için çalışmayı ve güzelliklerine güzellik katmayı bir borç olarak görüyoruz. Bu projede; fikir geliştiren, katkı koyan, emek veren herkese sonsuz teşekkürlerimi sunuyorum.”

CAZİBE MERKEZİ OLACAK…

Surların yanından yapılacak yürüyüş yolu ve belli noktalardaki seyir teraslarıyla projenin Bodrum’un cazibe merkezi haline gelmesini hedeflediklerini belirten Başkan Aras ,

“Bodrum’a gelen herkesin bu surları görmesini istiyoruz çünkü bunları gören o zaman Antik Halikarnassos kentini hayal edebilecek. Bu çalışmaları aslında, insanların nereye geldiğini fark etmeleri için yapıyoruz. Biz Bodrum’dayız. 3500 Yıllık tarihe sahip Lelegler, Karyalılar, Romalılar, Bizanslılar, Osmanlı, Rodos şövalyeleri ve bizler düşünün böyle bir değerin üzerinde oturduğumuzun farkında olmuyoruz bazen. O yüzden bir şey yaparken, bir inşaat yaparken doğayı, tarihi kolayca katledebiliyoruz. Nerede olduğumuzu çok iyi bilmemiz lazım. Bizim yaptığımız çalışmalar birazda bu farkındalığı arttırmak içindir.” dedi.

BELEDİYEDEN 3 YILDA 10 MÜZE HEDEFİ

Başkan Aras, Bodrum tarihine ve turizmine değer katacak farklı projeler içinde çalışmalara devam ettiklerini bu kapsaman ilçeye yeni müzeler kazandıracaklarını belirterek sözlerini şöyle devam etti;

” Daha önümüzde çok yolumuz var. Özellikle Myndos Kapısı konusunda da yine mülk sahiplerinden aldığımız muvafakatlar var. Orayla ilgili bir müze projemiz hazır. Bir taraftan, değirmenlerin mülk sahipleriyle de görüşüyoruz. Yel değirmenlerinin restorasyonu ve rönavasyonunu yaparak o bölgenin turizme kazandırılmasına yönelik projemiz devam etmekte. Diğer taraftan, Bodrum’un tarihine vurgu yapan Sünger Müzesi çalışmalarımız devam etmekte. Yine Osmanlı Tersanesi’nin olduğu bölümde, şu anda marinanın olduğu bölümde bir Deniz Tarihi Müzesi yapmak içinde girişimlerde bulunduk. Bunlar dışında Mars Mabedimiz var hiç gün yüzüne çıkarılmamış. Bir taraftan o sanayinin altında gerçekten eşsiz Roma Hipodromu orda duruyor. Bu çalışmalarında bizler tarafından en azından fikri aşamada sürdürüldüğünü, bazılarının proje aşamasında olduğunu halkımızın bilmesini istiyoruz. Bunun gibi elimizde daha Syangela, Theangela, Myndos gibi yapacağımız ve Yarımadanın her yerine yayılmış Leleg kalıntıları var. Bir sürü kültür varlığımız var. Bu konuda bütün halkımızdan, herkesten destek bekliyoruz.”

Başkan Ahmet Aras, başta Kültür ve Turizm Bakanlığına, yıllardır Pedesa Antik Kent kazılarına başkanlık eden  Prof. Dr. Adnan Diler’e, AKEDEMİA Vakfı yöneticilerine, Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesine ve çalışma yapılan bölgedeki arazi sahiplerine teşekkür ederek konuşmasını tamamladı.

KENTİN KENDİ KİMLİĞİ ORTAYA ÇIKACAK…

Projenin danışmanlığını yürüten Prof. Dr. Adnan Diler ise Halikarnassos Surlarının önemine dikkat çekerek şunları söyledi;

“Bu surların tabi ki temizlik ve böyle çevre düzenleme çalışmalarıyla yeniden gün yüzüne çıkarılması, bunlarla ilgili bir koruma projesinin geliştirilmesi takdire şayandır. Yıllardır hep beklediğimiz bir projedir bu. Bu Halikarnassos’da yaklaşık 50 yıldır çalışan Danimarkalı ekip tarafından da çok önemsendi ancak bugüne kadar böyle ciddi bir yol almamıştık. Bu çalışma ortaya çıktığı için bende çok mutlu oldum ve başkanlık tarafından yapılan teklife de olumlu baktım. Bu surlar kentin kendi kimliğinin ortaya çıkmasına da yarayacak çünkü Halikarnassos Surları bizim hattı bala dediğimiz çok tepeler üzerinden geçen çok geniş bir alanı kuşatır. Bunun içerisinde en az 4 kale var. Çok sayıda 40 civarında kule desteklenmiştir ve kent son derece güçlü bir savunma sistemindedir. Doğallıkla bu surların planı çıkarılmıştı ama gerçekten kendi kimliğiyle temizlik çalışması ve kazı çalışması yapılmadığı için bilinmiyordu. Şimdi bu çalışmalar yapılıyor. Bu çalışmalarla birlikte temizlik çalışması ve yer yer kurul izni ile kazı çalışmalarıyla gün yüzüne çıkarılacaktır ve bunların koruma önlemleri alınarak aynı zamanda çevre düzenlemesi projeleri yapılacak. Buradaki çalışmalar Bodrum Su altı Arkeoloji Müzesi denetiminde yapılmaktadır. Bu çalışma uzun bir süreç alacak ve etaplar halinde yapılacak. Bu çalışmanın sonucunda Halikarnassos’da, tüm Bodrumluların artık nasıl bir kentte yaşadığını , ben artık daha iyi anlayacağını düşünüyorum. Bu proje sadece bununla kalmamalıdır. Karya’nın bu çok önemli başkenti, özellikle sanayinin dışarı taşınması, otogarın taşınması, daha sonra Mausoleum ile aradaki boşlukların yeniden düzenlenmesi ile bence yeni bir boyut kazandıracaktır. Bodrum’un, Halikarnassos’un hak ettiği durum budur.