3 bin yıllık tarihi kentteki tiyatro ve stadyum gün yüzüne çıkmayı bekliyor

Geçmişinde birçok medeniyete ev sahipliği yapan Aydın’ın ilk yerleşim yerlerinden olduğu düşünülen Tralleis Antik Kenti’nde kazı çalışmaları aralıksız sürerken, 3 bin yıllık tarihi kentteki tiyatro ve stadyum gün yüzüne çıkmayı bekliyor.

Aydın’ın merkez ilçesi Efeler’de bulunan ve ilk yerleşim yerlerinden olduğu düşünülen Tralleis Antik Kenti, yapılan kazı çalışmalarıyla tarihe ışık tutmaya devam ediyor. İlk defa 1996 yılında kazılara başlanan Tralleis Antik Kenti’nde kazılar bu sene 28’inci yılına girerken bölgede çalışmalar, hız kesmeden büyük bir heyecanla devam ediyor. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın ‘Geleceğe Miras’ projesi kapsamında Aralık ayının sonuna kadar kazıların devam edeceği antik kente yakın bölgede keşfedilen tiyatro ve stadyum ise gün yüzüne çıkmayı bekliyor. Tiyatro ve stadyumun yan yana olmasının antik çağda çok nadir görülen bir özellik olduğuna ve bu açıdan da önemli bir bölge olduğuna dikkat çeken Tralleis Antik Kenti Kazı Başkanı Prof. Dr. Murat Çekilmez, yapılan keşif incelemelerinde 5 ila 10 bin kişilik bir kapasitesi olduğu tahmin edilen tiyatronun duvarlarının da çok iyi korunduğunu tespit ettiklerini belirtti.

“Anadolu’nun en büyük gymnasium kompleksini anlamaya yönelik çalışmalar sürüyor”

Geleceğe Miras projesi kapsamında kazı çalışmalarının Aralık ayına kadar devam edeceğini ifade eden ADÜ İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi ve Tralleis Kazı Başkanı Prof. Dr. Murat Çekilmez, “2024 yılı itibarıyla Cumhurbaşkanımızın kararıyla kazı başkanı olarak atandım. 2024 yılında Temmuz ayında başlayan kazılarımız Aralık ayının sonuna kadar devam edecek. Bu çalışmalar Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Geleceğe Miras projesi kapsamında yapılıyor. Sütunlu Cadde olarak adlandırdığımız hamam, gymnasium kompleksinin kuzeyindeki caddede çalışmalara başladık. Daha sonra çalışma alanımız Anadolu’nun en büyük hamam, gymnasium kompleksi olarak bildiğimiz buradaki eski hamam gymnasium kompleksinin içerisindeki mekanları anlamaya yönelik oldu. Geleceğe Miras projesi kapsamında devam eden arkeolojik kazı çalışmaları, 2024 yılının Aralık ayının sonuna kadar devam edecek” dedi.

“Antik çağda çok nadir görülen bir özellik”

2025 yılı kazılarında tiyatro ve stadyum bölgesinde çalışma gerçekleştirmeyi planladıklarını ifade eden Kazı Başkanı Çekilmez, “1888 yılında ilk defa Alman Orient Komitesi tarafından Tralleis Tiyatrosu’nda kazı çalışmaları başladı. Biz, gelecek yıllarda burada çalışma yapmayı planladığımız için Tralleis Antik Kenti Tiyatrosu’nda 2024 yılında burada tekrar bir keşif yapmayı düşündük. Tiyatro yaklaşık 5 bin ila 10 bin kişilik bir boyutta. Çanağı, yani o seyircilerin oturduğu alanla birlikte çevresindeki duvarlar oldukça iyi korunmuş durumda. Tiyatronun hemen yakınında ise aslında antik çağda çok nadir görülen bir özellik var. O da tiyatrolarla stadyumların yan yana yapılması. Tralleis Antik Kenti işte böyle bir özelliğe sahip. Tiyatronun hemen bitişiğinde tek apsisli, oldukça büyük boyutlu bir stadyumumuz var. Önümüzdeki yıllarda Geleceğe Miras projesi kapsamında yapacağımız yeni projelerle hem tiyatroda hem de stadyumda arkeolojik kazı çalışmaları yapmayı planlıyoruz” şeklinde konuştu.

“2025 yılında ziyarete açmayı düşünüyoruz”

Cumhurbaşkanlığı kararıyla 12 ay süreli kazı izni bulunan Tralleis Antik Kenti’nde işçiler ve bilim insanlarıyla birlikte 100 kişilik bir ekip çalışmaya devam ederken, kentin ziyarete açılması için hazırlanan projelerin de tamamlandığını sözlerine ekleyen Çekilmez, “Tralleis Antik Kenti’nin turistler tarafından ziyaret edilmesi, ziyarete açılması ile ilgili projeleri yürütüyoruz. 2024 yılının Haziran ayında çevre düzenleme projemizi tamamladık. 2025 yılında antik kenti turizme açmayı düşünüyoruz. Çevre düzenleme projesini tamamlamayı düşünüyoruz. Özellikle bu konuda Kültür ve Turizm Bakanımız, Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü ve Aydın Valimizin çok büyük destekleri var. Kendilerine teşekkür ediyoruz” dedi.